Naam: Molen De Clercq en Molen van Auman
Adres: Damstraat 13, 9070 Destelbergen, hoek met Kouterstraat, tegenover de Molenstraat
1,5 km NO van de Kerk, Kadasterperceel B387
Type: Staakmolen met open voet
Functie: Korenmolen
Gebouwd: De laatst geplaatste molen staat reeds in 1739 op een kaart van Carolus Benthuys
Verdwenen na sloop in 1928
Staat ook op de Poppkaart van Destelbergen, met ten zuiden Meulenland en ten noorden Meulenakkers
Beschrijving/ Geschiedenis
Reeds in de 12de eeuw wordt in de Pitantieboeken van de Sint-Pietersabdij een molen genoemd zonder plaatsbespreking in Destelbergen. Sedertdien worden wel de toponiemen Meuleland en Meulenakkers aangehaald bij beschrijvingen van percelen in eigendom.
De Molen De Clercq of Molen Auman, naar de molenaars, was een houten graanwindmolen gelegen op de hoek van de Damstraat (nr. 13) met de Kouterstraat, op 1,5 km ten noordwesten van de kerk van Destelbergen. Hij stond in 1739 reeds op die plaats getekend op een kaart van Carolus Benthuys. Toen heette de huidige Damstraat De Meule Straete en liep van aan het café Den Hasewint op de Dendermondesteenweg tot aan het café De Visscher aan Vissershoek.
Eigenaars en enkele pachters
- Vóór 1817: Auman Gilles (° Destelbergen, 1745) gehuwd met Judoca Janssens (° Desteldonk, † Destelbergen, 12 mei 1804, 55 jaar oud)
- Vanaf 1820: pachter Auman Jan Hilarius, molenaar te Destelbergen(° Destelbergen, 23 oktober 1781, † Destelbergen, 15 maart 1865, 84 jaar, gehuwd in 1828 met Bracke Isabella, († Destelbergen, 26 november 1864, 75j oud).
- Vanaf 1825: eigenaar Auman Jan Hilarius, molenaar te Destelbergen (openbare verkoop in de herberg Sint-Joris aan Destelbergendorp, notaris Raman)
- vanaf 1 mei 1839 werd door Jan Auman de molen verpacht aan Jan Bracke en Constantius Auman. Jan Bracke overleed op 13 december 1857 maar Constantius bleef de molen als pachter uitbaten tot 7 maart 1866. De volgende pachter was Jozef Kerckaert doch die bleef maar één jaar.
- 15 maart 1865: erfenis Bibauw-Auman Aimé Hypolite, landbouwer te Destelbergen en gehuwd met Auman Stephanie, enig kind van Jan Hilarius en Isabella Bracke.
Vanaf 3 juni 1867 heeft Hipolite Bibauw zelf de molen bedient tot vanaf 1 juli 1872 Theophiel Roels de nieuwe pachter werd. Die stopte in 1875 en in september 1875 werd Theophiel Van Bouchaute de volgende pachter. Bij het volgende contract om ook het bijstaande woning te huren staat er in het contract dat de molenstenen in beweging gebracht werden door een stoommachine.
- 16 april 1873: erfenis Bibauw-Auman Aimé en kinderen, landbouwer te Destelbergen († Destelbergen, 16 april 1873 van vrouw Stephanie Auman, 43 jaar oud)
- 8 mei 1873, erfenis: de kinderen Bibauw van Aimé Hypolite Bibauw († Destelbergen, 8 mei 1873)
- vanaf 1895 werd de houten molen en de bijhorende woning gepacht door Edmond De Clercq.
- 16 oktober 1896, deling Bibauw Bernard, kandidaat-notaris te Etterbeek (notaris De Weerdt)
- 6 maart 1900, verkoop: Reno-Broeckaert Edouard, apotheker te Gent (notaris Morre, houten graanwindmolen)
- 1 augustus 1904. verkoop: De Clercq-Vanhende Edmond, molenaar-pachter te Destelbergen (notaris Hervé). Hij baatte zijn bedrijf uit tot aan zijn overlijden op 3 december 1926.
- De staakmolen werd in 1928 afgebroken door de nieuwe eigenaar Wilfried Asther Maurice Meirhaeghe uit Deinze. De wieken werden met een boomezel weggevoerd en de molenberg afgegraven en weggevoerd door een voerman met paardengespan uit Ledeberg.
De berg werd afgegraven en het zand werd met paard en kar naar Gent afgevoerd.
De voormalige molenaarswoning was opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed en was een eenvoudig boerenhuis van één bouwlaag onder zadeldak, van ca. 1900 in L-vorm, er waren achterin aanleunende lage stallen en een hoger bedrijfsgebouw waarin vroeger een stoombloemmolen was ondergebracht. Er was ook een schuurpoort en een gedichte lagere wagenpoort. Dit alles is ondertussen afgebroken.
Bronnen:
- Roger Poelman, Het Molenaarsgeslacht Auman te Destelbergen, Jaarboek 22 van de Heemkundige Kring De Oost-Oudburg, 1985.
- Molenecho’s van Lieven Denewet & Herman Holemans.
- Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen te Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, jg. XV, 1961, deel 2, Gent, 1962, p. 65.
- Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990.
Deel 3. Gemeenten G-H-I, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.
- Chris Bogaert en Mieke Verbeeck, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen; Arrondissement Gent, Kartons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen, 12N2, Brussel - Turnhout, 1989.
- Louis Gevaert, Maria De Groote, Van Abeeldreef tot Zondernaamstraat, 2001.
- Louis Gevaert, De Herbergen van Heusden, Destelbergen en Beervelde, vroeger en nu, 1561-2013.
Sedert de twaalfde eeuw heb je hier twee toponiemen, ten zuiden van de molenplaats Meulenland en ten noorden Meulenakkers.
De Molenstraat heette in de 19de eeuw de Molenhoekstraet die uitkomt aan het kruispunt waar de Molen De Clercq stond.
Daarvoor heette de Damstraat Meulestraet en een recente verkaveling (1996) aan de Damstraat noemt Molenhoek, het herinnert aan de nabije plaats waar de Molen De Clercq stond. In het interbellum was er schuin over de molen een herberg In de Molen die toen de zoon René Schatteman overnam Plekje bij de Molen werd geheten.
